شهریار؛ پلی میان نسل جوان و میراث ادبی ایران زمین
شهریار؛ پلی میان نسل جوان و میراث ادبی ایران زمین
 دبیر علمی کنگره بین‌المللی شهریار، این کنگره را پلی میان نسل جوان و میراث ادبی ایران زمین عنوان کرد.

به گزارش تایسیز نیوز ،باقر صدری‌نیا در خصوص برگزاری کنگره بین‌المللی شهریار در دانشگاه تبریز اظهار کرد: شهریار در ادبیات ایران به خصوص در ادبیات معاصر ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و به‌دلیل وسعت دایره اشتهار و پر آوازگی‌اش، از همه شاعران معاصر متمایز است. البته این سخن به این معنا نیست که همه اشعار شهریار امتیازی بر اشعار شاعران بزرگ معاصر دارد بلکه عمدتا تاکید بر وسعت دایره شهرت او نسبت به شاعران دیگر عصر است.

وی ادامه داد: در میان شاعران بعد از مشروطیت می‌توان گفت که شهریار از این حیث یگانه است. ما شاعران بزرگی وپرآوازه‌ای مثل ملک شعرای بهار، پروین اعتصامی، نیما یوشیج، اخوان ثالث و بسیار دیگر داشتیم ولی به‌دلایلی هیچ کدام چنین اشتهاری را که شهریار از آن برخوردار بود، به دست نیاورده‌اند.

صدری‌نیا افزود: البته شهرت شهریار تنها مربوط به سال‌های اخیر نیست و او از دوران جوانی شهرت و آوازه خاصی داشت. بطوری که ملک‌الشعرای بهار که درسال ۱۳۱۰ شمسی به اولین مجموعه شعری او مقدمه نوشت، او را افتخار شرق نامید و عارف قزوینی که در عصر خود شاعری تراز اول در حوزه غزل به شمار می آمد، به تعریف و ستایش شعر شهریار پرداخت. به گفته شاعر بزرگ معاصر ما شادروان سایه، در دهه ۱۳۲۰ هیچ روزنامه و نشریه‌ای در تهران چاپ نمی‌شد مگر اینکه در شماره‌های نخست آنها، شعری از شهریار چاپ شود. علاوه بر این، درآن سالها خوانندگان بزرگی اشعار شهریار را به ترانه خوانده بودند و این باعث شده بود که نام و آوازه شهریار در میان مردم کوچه وبازارهم  نفوذ پیدا کند.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو تاکید کرد: شهریار از جهاتی نماد ادبیات ما است، او بیش از هر شاعر معاصر دیگری به شاعران گذشته ما شباهت دارد و به نظر من مجموعه زندگی، حال و هوا، تجربه‌های زیستی و عوالم روحی و به طورکلی سیمای عمومی شهریار بیشتر با شاعران گذشته ما و با تصویرذهنی که ایرانی‌ها از شاعر دارند، شباهت دارد. حتی خود شهریار نیز گویی متوجه این موضوع بوده و در شعری خطاب به سعدی سروده است «ما هم از خیل شما بودیم لیکن بی خیال/ پا به پا کردیم و بد عهدی به دنیا آمدیم» و در ادامه گفته «گرنه شمس دیگریم از کعبه ملای روم، بوسعید وقت خویشیم از خراسان آمدیم».

استاد دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه تبریز در ارتباط با روند تشکیل کمیته علمی کنگره نیز گفت: ما سعی کردیم در وهله اول کمیته علمی این کنفرانس را از برجسته‌ترین استادان دانشگاه‌های ایران از جمله دکتر انوری،دکتر پورنامداریان، دکتر امامی، دکتر توفیق سبحانی، دکتر محمد جعفر یاحقی، دکتر کزازی ،دکتر حسن لی، دکتر فتوحی و بسیاری دیگر از شخصیت های علمی شناخته شدۀ دانشگاه ها و مراکز تراز اول علمی و پژوهشی تشکیل دهیم و با دانشگاه‌های مختلف دنیا نیز ارتباطات علمی خوبی برقرار کردیم و در مجموع هشت نفر از اساتید برجسته بین‌المللی و ۲۰ نفر از اساتید صاحب‌نام داخلی، به عضویت این کمیته درآمدند.

وی تاکید کرد: در سال‌های اخیر و در همایش‌هایی که به مناسبت بزرگداشت استاد شهریار برگزار شده بود، به هیچ وجه کمیته‌ای با چنین وزن و اعتباری تشکیل نشده بود از این رو این کنگره به لحاظ انطباق با چارچوب های علمی و دانشگاهی، از بسیاری کنگره‌ها  وهمایش های مشابه تمایز می‌یابد.

وی با بیان اینکه این کنگره پیش کنگرۀ یک صد و بیستمین سالگرد درگذشت شهریار است که سال آینده برگزار خواهد شد، ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مهم انجام شده در این کنگره، ثبت بین‌المللی آن است که می‌بایست الزامات و معیارهایی را با پارامترهای بین‌المللی تطبیق می‌دادیم تا به‌صورت بین‌المللی ثبت شود.

صدری‌نیا در تشریح محورهای کنگره اظهار کرد: محورهای کنگره بین‌المللی شهریار شامل «جهان بینی و نگرش شهودی و عرفانی شهریار»، «شهریار؛ وحدت ملی و هویت ایرانی»، «شهریار؛ زبان ملی و زبان مادری»، «شهریار؛ همزیستی اقوام وملت‌ها»، «شهریار و صلح جهانی»، «بررسی ابعاد بلاغی و جمال‌شناختی شعر شهریار»، «بررسی وجوه تمایز و خصوصیات مکتب شهریار»،  «شهریار و سبک‌های شعر فارسی»، «شهریار و شعر شاعران کلاسیک زبان فارسی(فردوسی، نظامی،خاقانی، مولوی، سعدی ، حافظ و…)»، «شهریار و شعر معاصر»، «مناسبات شهریار با شاعران نوپرداز و سنت‎گرای معاصر»، «جایگاه شهریار در تاریخ شعر ترکی»، «شهریار و شعر کلاسیک ترکی»، «منظومۀ حیدر بابایه سلام و نظیرهای آن در ایران و جهان»، «بررسی و نقد ترجمه‌های فارسی حیدر بابایه سلام»، «تأثیر شهریار بر تحول شعر ترکی معاصر»، «بررسی اشعار آئینی شهریار»، «انقلاب اسلامی در شعر شهریار»، «سیمای تبریز در شعر شهریار»،« شهریار و مشاهیر تبریز»، «ظرفیت‌های نمایشی و روایی شعر شهریار»، «شهریار؛ موسیقی و موسیقیدانان»، «مردم و جامعه در شعر شهریار»، «شهریار و فرهنگ مردم» است و محور ویژه کنفرانس نیز عبارت از «آسیب شناسی و نقد مطالعات حوزۀ شهریارپژوهی» است.

وی در خصوص علت انتخاب «آسیب شناسی و نقد مطالعات حوزه شهریار پژوهی» به‌عنوان محور ویژه این کنگره خاطرنشان کرد: افراد مختلفی در طول ۷۰ سال اخیر در خصوص شعر شهریار سخن گفته وآثاری منتشرکرده اند ولی متاسفانه تعداد آثار اصیل و ماندگار در حوزه شهریارپژوهی محدود بوده است، با تاکید براین محور ونقد آثار گوناگون درحوزۀ شهریار پژوهی مقصودمان این بود که حاصل این نقد ونظرها مورد استفادۀمحققان جوان باشد که در این عرصه به پژوهش می پردازند. از سوی دیگر تصمیم گرفتیم آثار اصیلی را که در این ۷۰ سال اخیر نوشته شده، بررسی کنیم و یک مجموعه‌ای را که در برگیرنده آثار ومقالات مرجع دراین زمینه باشد، فراهم آوریم تا مورد استفادۀ پژوهشگران حوزۀ شهریار شناسی قرار گیرد. البته تدوین نهایی این اثر به بعد از برگزاری کنگره موکول شده است که امیدواریم در اولین فرصت سامان یابد.

دبیر علمی کنگره بین‌المللی شهریار در ارتباط با مقاله‌های ارسال شده به دبیرخانه کنگره اظهار کرد: در مجموع حدود ۱۰۸ مقاله به دبیرخانه کنفرانس ارسال شده که از این تعداد حدود ۷۷ مقاله به‌صورت چکیده و حدود ۴۵ مقاله به صورت کامل درمجموعه های جداگانه به چاپ خواهد رسید. حدود ۲۴ مقاله نیز برای ارائه درنشست های علمی کنگره انتخاب شده است.

وی در تشریح نحوه داوری مقاله‌ها نیز گفت: ما در مرحله اول، مقالات را در اختیار دو تن از داوران قرار دادیم و این دو داور، نمره‌ای را برای مقاله در نظر گرفتند. مقالات دارای نمره بالای ۵۰  برای چاپ درمجموعۀ چکیده ها و مقالاتی با نمره بالای ۸۰ برای چاپ درمجموعۀ کامل مقالات برگزیدۀ شدند.بعد از این مرحله، سه تن از اعضای کمیتۀ علمی مقالات داوری شده را مجدد بررسی کردند و در این مرحله نیز برخی مقالات کنار نهاده شد. به هر روی سعی کردیم تا آنجا که مقدور بود مقالات را با دقت و حساسیت لازم بررسی کنیم.

صدری‌نیا همچنین در پاسخ به این سوال که برگزاری این کنفرانس چقدر می‌تواند در بین نسل جوان تاثیرگذار باشد، گفت: به نظر من این کنگره می‌تواند پل ارتباطی بین نسل جدید و فرهنگ،اندیشه وادبیات اصیل ایران زمین باشد. چرا که ادبیات ما تبلور همه اندیشه‌های ما است و این گونه نیست که صرفا شامل اشعار تغزلی باشد. بلکه همه اندیشه‌های فکری، فلسفی، اجتماعی، سیاسی و… ما در طول تاریخ در ادبیات ما تبلور پیدا کرده است و شناخت این ادبیات به نوعی شناخت گذشته و شناخت ریشه‌های تاریخی  فرهنگ و مدنیت ماست. این کنگره در حد خود می تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد.

وی در خاتمه ضمن دعوت از همه علاقمندان به شعر و ادب فارسی و ترکی یادآور شد: صبح روز چهارشنبه ۲۶ شهریور، دو نشست علمی در تالار خاقانی دانشکده ادبیات و سینمای دانشگاه تبریز با شرکت و سخنرانی پژوهشگران و استادان داخل وخارج کشور به طور همزمان برگزار خواهد شد. برای این دو نشست چهار پنل و در مجموع ۲۰ سخنرانی علمی در نظر گرفته شده است. عصر همین روز هم نشست عمومی و آئین گشایش کنگره در تالار وحدت دانشگاه تبریز برگزار خواهد شد که در آن علاوه بر برنامه‌های متنوع، دو سخنرانی علمی نیز ایراد خواهد شد. همچنین ساعت۱۶:۳۰ روز پنجشنبه ۲۷ شهریور ماه نیز آئین اختتامیه با حضور میهمانان برجسته از سراسر کشور و کشورهای مدعو، در سالن همایش‌های بین‌المللی خاوران تبریز برگزار می‌شود. در هرحال امیدواریم برگزاری این کنگره گام کوچکی در شناخت وجوه مختلف شعر، شخصیت و اندیشۀ شهریار تلقی شود.

  • منبع خبر : ایسنا