به گزارش تایسیز نیوز ،اکبر فتحی به مناسبت روز جهانی خاک اظهار کرد: خاک؛ این سرمایه خاموش اما حیاتی، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند صیانت، مطالعه و مدیریت هوشمندانه است. روز جهانی خاک، فرصتی است برای بازنگری در وضعیت این منبع تجدیدناپذیر که نهتنها بنیان امنیت غذایی، بلکه ستون توسعه پایدار در جهان و ایران است.
وی خاطرنشان کرد: براساس گزارشهای جهانی، سالانه بیش از ۲۴ میلیارد تن خاک حاصلخیز در اثر فرسایش از بین میرود؛ یعنی بهطور متوسط ۳.۴ تن در هر نفر از جمعیت کره زمین. این روند نگرانکننده موجب شده است که بیش از ۳۳ درصد خاکهای دنیا در وضعیت تخریب شدید یا بسیار شدید قرار گیرند. همچنین مطالعات سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) نشان میدهد که اگر این روند ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰ حدود ۹۰ درصد خاکهای جهان با درجات مختلف تخریب مواجه خواهند بود.
وی با اشاره به وضعیت ایران؛ در ارتباط با خاک، با بیان اینکه مشکلات خاک چالشی بزرگ اما قابل مهار است، گفت: در ایران نیز وضعیت خاک نیازمند توجه فوری و سیاستگذاری دقیقتر است. برآوردها حاکی از آن است که کشور ما سالانه بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد تن فرسایش خاک را تجربه میکند؛ رقمی که در مقایسه با متوسط جهانی (حدود ۵ تن در هکتار) بسیار بالا بوده و در برخی مناطق حتی ۲۰ تا ۳۰ تن در هکتار گزارش شده است. این در حالی است که تشکیل یک سانتیمتر خاک حاصلخیز، بهطور میانگین بیش از ۷۰۰ سال زمان میبرد.
وی ادامه داد: همزمان، بخش قابلتوجهی از خاکهای کشور از نظر شاخصهای کربن آلی فقیر هستند؛ بهگونهای که بیش از ۶۰ درصد اراضی ایران دارای کمتر از یک درصد ماده آلی خاک هستند، در حالی که استاندارد مطلوب جهانی بالای سه درصد است، این کمبود، مستقیم روی بهرهوری محصولات، مصرف کود، ذخیرهسازی آب و در نهایت هزینه تولید اثر میگذارد.
معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۴، چند محور اساسی در دستور کار قرار گرفته است، ادامه داد: اجرای برنامه ملی تغذیه متعادل و مدیریت کود با هدف کاهش مصرف بیرویه نهادهها و افزایش ماده آلی خاک، دوم توسعه کشتهای کممصرف و سازگار با تغییر اقلیم برای کاستن از فشار بر خاک و آب، همچنین توسعه کشاورزی حفاظتی که هدف آن کاهش شخم عمیق، حفظ بقایای گیاهی و افزایش نفوذپذیری خاک است؛ برنامهای که اجرای آن میتواند فرسایش را تا ۴۰ درصد کاهش دهد.
فتحی افزود: سرمایهگذاری در تحقیقات و فناوریهای نوین خاکشناسی شامل سنجشاز دور، نقشهسازی رقومی خاک و هوشمندسازی مدیریت اراضی آخرین محور یاد شده در خصوص جهت گیری وزارت جهادکشاورزی در خصوص حفاظت از خاک است.
وی یادآور شد: حمایت از طرحهای دانشبنیان که با فناوریهای جدید مانند بیوفرتیلایزرها، اصلاح ساختار خاک و افزایش کربن آلی، به احیای خاک کمک میکنند.
وی با تاکید بر اینکه خاک؛ امنیت غذایی نسلهای آینده است، اظهار کرد: اگرچه چالشها جدی است، اما مسیر روشن و دستیافتنی نیز وجود دارد. کشورهایی که طی سه دهه گذشته برنامههای بلندمدت حفاظت خاک اجرا کردهاند، توانستهاند تا ۵۰ درصد کاهش فرسایش و ۳۰ درصد افزایش بهرهوری را تجربه کنند. ایران نیز با توجه به ظرفیتهای علمی، دانشگاهی و فناورانه خود، قادر است در کمتر از یک دهه، بخش قابلتوجهی از بحران کنونی را مدیریت کند.
فتحی ادامه داد: در آستانه روز جهانی خاک و هفته خاک، از همه کارشناسان، بهرهبرداران، پژوهشگران، تشکلهای کشاورزی و دستگاههای اجرایی دعوت میکنیم که این موضوع را نه یک فعالیت نمادین یک هفتهای، بلکه یک مسئولیت ملی و تمدنی بدانند. آینده امنیت غذایی ایران، مستقیم به تصمیمهای امروز ما در قبال خاک وابسته است.
معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی تأکید کرد: حفاظت از خاک، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت راهبردی برای حیات اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی کشور است.
پنجم دسامبر مصادف با ۱۴ آذر روز جهانی خاک است.
- منبع خبر : ایرنا
