به مناسبت آغاز هفته زمین پاک

فاجعه زمین پلاستیکی

تایسیز نیوز- زمانی که در دهه ۱۹۷۰ میلادی روزی به نام زمین پاک انتخاب می شد، شاید کمتر کسی تصور می کرد با رشد سریع صنعتی جوامع و تنها پس از چند دهه، تهدید زباله های خشک معمولی امروز جای خود را به خطر پسماندهای پلاستیکی برای زیست بشر بدهد.

به گزارش تایسیز نیوز، ۲۲ آوریل برابر با سوم اردیبهشت ماه که به عنوان روز جهانی زمین و در ایران سوم تا نهم همین ماه با نام هفته زمین پاک نامگذاری شده است، برخلاف سال های گذشته که انواع شعارها برای این هفته و روز انتخاب می شد، امسال ” سیاره زمین در مقابل پلاستیک” و در ایران نیز شعاری با مضمون “مشارکت مردم در برابر پلاستیک و نجات زمین” انتخاب شده که نشان دهنده عمق فاجعه ای است که در انتظار کره خاکی است.

رشد شهرنشینی، گسترش صنایع وابسته به محصولات پتروشیمی، ارزان بودن تولیدات پلاستیکی و استقبال مردم از ابزار آلات سبک به تدریج تولیدات محصولات پلاستیکی و به تبع آن تولید زباله های ناشی از آنرا در جهان و البته ایران به شدت افزایش داده است و این زنگ خطر جدی برای آینده محیط زیست به شمار می رود که نامگذاری روز زمین پاک با عنوان زمین در مقابل پلاستیک نشان دهنده عمق فاجعه ای است که در انتظار زمین می باشد.

تهدید اراضی کشاورزی، آسیب های جدی به حیات وحش، ایجاد خلل در روند بازچرخانی محیط زیست، از بین رفتن خاک، تشدید فرسایش خاک، تهدید منابع آب و بروز انواع بیماری ها و مشکلات بهداشتی از اندک آسیب ها و مشکلات ناشی از شیوع استفاده از پلاستیک و رها سازی آن در طبیعت است که بدون تردید در آینده و با ادامه روند کنونی، زندگی بشر تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت.

بدون تردید سرنوشت آینده زمین پاک، آب های زلال و طبیعت بکر خدادادی با تولید پسماندهای پلاستیکی زوال و نابودی است و این به معنی ایجاد زمین پلاستیکی به جای زمین خاکی است.

زباله های پلاستیکی تهدید جدی زمین

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، با اعلام اینکه آینده زمین با روند رو به رشد استفاده از پلاستیک های تجزیه ناپذیر نابودی است، گفت: این شرایط یکی از عمده ترین مشکلات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، بهداشتی و اقتصادی آینده جوامع است.

شهنام اشتری با اشاره به اهمیت زدودن محیط زیست از زباله های پلاستیکی، اظهار کرد: در سال های اخیر و بنا به دلایلی از جمله شیوع ویروس کرونا و نیز ارزان قیمت بودن آن استفاده عموم از این نوع لوازم بسیار بیشتر شده است که به همان میزان تولید زباله های پلاستیکی نیز رو به تزاید است.

وی تولید انواع زباله از جنس پلاستیک را به لحاظ بهداشتی بسیار مضر دانست و یادآور شد: باید با فرهنگ سازی و اجرای طرح های مختلف اجتماعی و فرهنگی نسبت به آگاه سازی عموم از آفات استفاده از پلاستیک که در محیط زیست به سختی تجزیه می شود، اقدام شود که بر این اساس رسانه های گروهی نقش بسیار محوری و تعیین کننده دارند.

اشتری تولید روزانه ۴۰ هزار تن انواع زباله در ایران را بسیار هشدار دهنده خواند و با ارایه آماری از آذربایجان شرقی، گفت: روزانه ۲ هزار و ۲۰۰ تن انواع زباله و پسماند در این استان تولید می شود که افزون بر ۱۰ درصد از مجموع این میزان پسماند را زباله های پلاستیکی تشکیل می دهد و این آمارها البته روند رو به رشدی دارد.

روزانه ۲ هزار و ۲۰۰ تن انواع زباله و پسماند در این استان تولید می شود که افزون بر ۱۰ درصد از مجموع این میزان پسماند را زباله های پلاستیکی تشکیل می دهد و این آمارها البته روند رو به رشدی دارد.

وی آثار منفی زیست محیطی ناشی از پخش و توزیع انواع پسماندهای پلاستیکی را بسیار شدید دانست و افزود: یکی از مهمترین مشکلات در این زمینه مربوط به انباشت زباله ها به خصوص در بخش پلاستیکی در جوار جاده ها و بیرون از شهرها بوده که بر اساس قانون جامع پسماندها وظایف و ماموریت های ویژه ای را به نهادها و دستگاه های مختلف اجرایی تکلیف کرده است.

اشتری با اشاره به اینکه طبق قانون، بخشداری های سراسر کشور وظیفه دارند در محدوده خارج از حوزه استحفاظی شهرها و جاده های برون شهری، نسبت به جمع آوری و امحای انواع زباله ها و به خصوص پسماندهای پلاستیکی وارد عمل شود، ادامه داد: اقدامات لازم و کافی در این خصوص باید به انجام برسد.

پاکسازی کنار جاده ها از انواع زباله بر عهده بخشداری ها است

به گفته وی بر همین مبنا پاکسازی کنار جاده ها از انواع زباله بر عهده بخشداری ها است.

اشتری عمده ترین عامل تولید زباله های شهری و برون شهری را انسان ها دانست و با تاکید بر اینکه باید در این زمینه فعالیت ها و برنامه های مختلف و متنوع فرهنگی و اجتماعی به انجام برسد، اظهار کرد: رعایت موازین بهداشت فردی و عمومی، توجه به حفظ محیط زیست و جمع آوری زباله های تولیدی از جمله مواردی است که می توان با رعایت آنها از تولید انبوه پسماندهای پلاستیکی در استان جلوگیری کرد.

وی یکی از راهکارهای سازمان حفاظت محیط زیست برای ممانعت از انباشت زباله در کنار جاده ها را راه اندازی پویش” جاده پاک،ایران سبز” اعلام و اضافه کرد: مشارکت دادن مردم برای پیوستن به این پویش باید جدی گرفته شود تا در آینده در حوزه کاهش تولید زباله به موفقیت هایی دست یابیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی از شرکت ها، کارخانجات و واحدهای بزرگ صنعتی استان درخواست کرد تا با هزینه کرد در زمینه تبلیغات و فرهنگ سازی عمومی، نسبت به جمع آوری انواع زباله های کنار جاده ای از جمله پسماندهای پلاستیکی وارد عمل شوند تا از ادامه تخریب محیط زیست جلوگیری شود.

اشتری انباشت انواع زباله به ویژه پسماندهای پلاستیکی را یکی از مخاطرات جدی حیات وحش و گونه های جانوری و مناظر طبیعی خواند و افزود: برای داشتن زمین پاک مشارکت مردمی مهمترین و بهترین عامل تحرک است و باید همه دست در دست هم داده و برای تحقق شعار امسال روز زمین پاک تلاش کنیم.

وی همکاری های علمی و تخصصی خبرگزاری ها و رسانه های جمعی و تشکل های مردم نهاد با سازمان محیط زیست و سایر ارگان ها را لازمه عاری سازی محیط زیست از انواع زباله ها به خصوص در بخش پلاستیکی دانست و گفت: با توجه به اهمیت موضوع زمین پاک و همچنین شعار این هفته مبنی بر “مشارکت مردم، ایران در برابر پلاستیک، نجات زمین”، موضوع مشارکت و مردم پایه کردن محیط زیست که در اصل ۵۰ قانون اساسی نیز به آن اشاره شده است، از اهمیت و ارزش بسیار برجسته ای برخوردار است.

اشتری با تاکید بر اینکه برای داشتن زمین پاک برنامه های فرهنگی و عمومی سازی مسایل مرتبط با محیط زیست بسیار ضروری است، تنویر افکار عمومی را بهترین و کوتاه ترین مسیر در رسیدن به اهداف جامعه بشری برشمرد.

طبیعت گردان حافظان زمین پاک

معاون گردشگری مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌ شرقی در گفت وگو با ایرنا، از جمله زمینه ها و بسترهای مناسب برای پاکسازی زمین از هر گونه آلودگی منبعث از عوامل انسانی را جامعه طبیعت گردان و گردشگران دانست که نقش بسیار مهم در این رابطه بر عهده دارند.

علیرضا بایرام زاده اظهار کرد: با توجه به اینکه بیشترین میزان آلودگی محیط زیست در طبیعت با ورود گردشگران به دامان طبیعت رخ می دهد، بر حراست و حفاظت از مواریث طبیعی بشری تاکید کرد.

وی از گردشگران و طبیعت گردان ورودی درخواست کرد تا در فصل بهار و تابستان نسبت به رعایت مقررات و ضوابط زیست محیطی دقت کافی کنند.

بایرام زاده از مردم، گردشگران و تورهای طبیعت‌گردی درخواست کرد تا قوانین حفاظتی محیط‌ زیست را در مناطق چهارگانه حفاظت شده استان با حساسیت و جدیت رعایت کنند.

وی بر ضرورت رعایت حریم محیط زیست در فصل طبیعت‌گردی توسط تورهای گردشگری تاکید و اضافه کرد: با آغاز فصل طبیعت‌گردی در استان شاهد افزایش روز افزون حضور گردشگران در مناطق مختلف طبیعت استان هستیم که لازم است در راستای حفظ طبیعت از ایجاد و ظهور و بروز هر گونه آلودگی‌ها خودداری شود.

بایرام زاده مناطق چهارگانه حفاظت شده آذربایجان شرقی را شامل پارک ملی کمتال در بخش سیه رود شهرستان جلفا، پارک ملی ارسباران در شهرستان خداآفرین، منطقه دیزمار در خداآفرین و ورزقان و منطقه حفاظت شده سهند در اطراف تبریز اعلام کرد که حفظ و نگهداری این زیست‌بوم‌ها برای نسل‌های آینده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی یادآور شد: قوانین این مناطق به تورهای گردشگری و کانون اتومبیلرانی آذربایجان‌ شرقی ابلاغ شده است تا با رعایت قوانین محیط زیست، آسیبی به زیست‌ بوم‌های ویژه استان وارد نشود.

بایرام زاده با اشاره به اهمیت موضوع تفکیک زباله از مبداء، گفت: با تفکیک زباله از مبدا که باید توسط طبیعت گردانان رعایت شود می توان مشکل پسماند و زباله های پلاستیکی را ریشه ای برطرف کرد و به دنبال این هستیم این موضوع را از طریق دوره های آموزشی به تورگردانان توضیح و تفسیر کنیم.

وی اطلاع‌رسانی، آموزشی، فرهنگ سازی، تبلیغات و اقناع را در ترویج فرهنگ زیست محیطی موثر دانست.

وجود ۵۴ گروه زیست محیطی در آذربایجان شرقی

دبیر گروه های زیست محیطی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز در گفت وگو با ایرنا، از وجود تعداد ۵۴ گروه زیست محیطی در این استان خبر داد و گفت: این گروه ها که به طور مستمر و غیرمستمر فعالیت دارند، نقش بسیار مهم در پاکسازی محیط زیست از انواع آلاینده ها دارند.

علی علمی با ابراز تاسف از اینکه ۵۰ درصد گروه های زیست محیطی آذربایجان شرقی غیر فعال هستند، اظهار کرد: اکنون تنها تعداد ۲۸ گروه فعال که به طور مستمر و تمام وقت فعالیت های زیست محیطی دارند، در استان وجود دارد که مسئولان باید دلایل این موضوع را جویا شده و نسبت به فعال سازی و البته تقویت آنها وارد عمل شوند.

۲۸ گروه فعال که به طور مستمر و تمام وقت فعالیت های زیست محیطی دارند

وی مجموع افراد مرتبط با گروه های زیست محیطی آذربایجان شرقی را افزون بر ۶۰ هزار نفر اعلام کرد و یادآور شد: ۸۰ درصد این گروه ها در شهرستان تبریز متمرکز بوده و شهرستان های مراغه، مرند، هشترود و هریس نیز دارای بیشترین تعداد گروه های زیست محیطی هستند.

علمی نقش گروه های زیست محیطی در آگاه سازی و اطلاع رسانی از مسایل مربوطه و نیز مبارزه با انواع تهدیدها، مشکلات زیست محیطی همچون آلاینده های جوی، حیات وحش، تخریب محیط زیست را بسیار مهم و تاثیرگذار دانست و افزود: این تشکل های مردم نهاد به دلیل ارتباط نزدیک و چهره به چهره با مردم به راحتی می توانند در حوزه حفاظت و حراست از میراث طبیعی اثرگذار باشند.

وی آموزش های مختلف و متعدد در زمینه تفکیک زباله، آلاینده های جوی، انتشار اخبار و گزارش های متنوع زیست محیطی، جمع آوری اطلاعات و ایجاد بانک اطلاعاتی در حوزه های مختلف محیط زیست، تحقیق و ارایه مقالات علمی پیرامون دریاچه ارومیه، برگزاری دوره های آموزشی و همایش های مختلف را از جمله کارکردهای مهم تشکل های زیست محیطی آذربایجان شرقی عنوان کرد.

علمی با تاکید بر لزوم حمایت دولت از گروه ها و تشکل های مردم نهاد زیست محیطی ، گفت: بدون تردید هر گونه اقدام برای تقویت این گروه ها و تشکل ها می تواند منجر به بهبود شرایط عمومی زیست محیطی جامعه شود.

وی خواستار مشارکت دادن انجمن ها و تشکل های مردم زیست محیطی در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها شد و ادامه داد: این گروه ها باید به عنوان کارشناسان و صاحب نظران مجرب که کار میدانی می کنند، همواره مورد وثوثق سازمان ها و دستگاه های اجرایی قرار بگیرند.