معیار توسعه یافتگی چیست؟ جواد راستیپژوهشگر ارشد اقتصاد سیاسی توسعه بی شک یکی از معیارهای اساسی توسعه یافتگی یک کشور، شیوه اداره و مدیریت سیاسی و فرهنگی حاکم بر آن جامعه است، بسته به اینکه مردم چه میزان در تعیین و تغییر حاکمان و ساختار سیاسی نقش دارند، خدمات عمومی چگونه و میان چه طبقاتی […]
معیار توسعه یافتگی چیست؟
جواد راستی
پژوهشگر ارشد اقتصاد سیاسی توسعه
بی شک یکی از معیارهای اساسی توسعه یافتگی یک کشور، شیوه اداره و مدیریت سیاسی و فرهنگی حاکم بر آن جامعه است، بسته به اینکه مردم چه میزان در تعیین و تغییر حاکمان و ساختار سیاسی نقش دارند، خدمات عمومی چگونه و میان چه طبقاتی ارائه می شود، فساد و شفافیت اقتصادی و فرهنگی در میان حاکمان چه میزان است، رابطه حاکم و مردم ارباب – رعیتی یا قانونگذاز – شهروندی است و مسائلی از این قبیل که به عنوان معیار توسعه یافتگی یا عدم توسعه سیاسی یک کشور به شمار می روند.
اما این یک سوی مسئله و یک شاخص و معیار برای سنجش توسعه یک جامعه به شمار می رود.
در سوی دیگر این معادله مردم قرار دارند که معیار و شاخص توسعه یافتگی یا عدم توسعه یک جامعه را رقم می زنند.
در جهان امروز معیار توسعه دیگر آسفالت خیابان ها و بزرگراهها، یا شیشه های رنگی پاساژها و هایپرمارکت ها، پوشیدن لباس های مارک دار، متروها، راه آهن، کارخانه، موبایل، خودرو، برج های دراز و امثالهم نیست و اگر مردم سرزمینی چنین معیارهایی را عامل توسعه خود می دانند نشانگر آن است که هنور با مفهوم دقیق و اصلی توسعه، کیلومترها فاصله داشته و به این زودی ها به رشد، توسعه و پیشرفت نخواهند رسید.
میزان توسعه یافتگی یک جامعه را باید در میزان ارزش گذاری مادی و معنوی به اساتید دانشگاهی، معلمان، کارگران و دیگر اقشار جامعه دید.
میزان توسعه یافتگی جامعه را باید در جایگاه سرمایه اجتماعی تمام طیف های آن جامعه جستجو کرد.
میزان توسعه یافتگی یک جامعه در جهان امروز را باید از وضعیت زنان در جامعه و خانواده ها شهرها و روستاهای یک کشور مورد سنجش قرار داد. مسائلی مانند خشونت خانگی و خیابانی علیه زنان، سن ازدواج، فرصت های اشتغال، نگاه مردان به جنسیت و زنانگی از عوامل مهم توسعه یا عدم توسعه یک کشور است.
معیار دیگه توسعه میزان احترام و پذیرش اقلیت های دینی و فرهنگی و نژادی و مهاجران در یک جامعه است.
معیار دیگر توسعه یک جامعه تعداد پرونده ها در دادگاهها، تعداد زندانیان، میزان اعتماد اجتماعی و رعایت حقوق دیگران در میان شهروندان آن جامعه است.
معیار دیگر توسعه میزان پاکی و آلودگی هوای جنگل ها، دشت ها، دریاها و سواحل یک کشور است. نحوه برقراری رابطه انسان و طبیعت معیار مهمی برای سنجش میزان توسعه یک جامعه است.
معیار دیگر توسعه رعایت حقوق حیوانات و سایر جانداران در یک شهر و کشور است. نحوه برخورد مردم با حیوانات اهلی گرفته تا حیوانات خانگی و گربه ها و سگ ها در خیابان، بیابان و جنگل نشان مهمی از توسعه یافتگی یا عدم توسعه یک جامعه است.
معیار دیگر توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی یک جامعه سرانه مطالعه و ارج و قرب کالای فرهنگی و کتاب در آن جامعه است. نوع کالاهای هنری و فرهنگی پرمصرف در یک جامعه نشان مهمی بر شاخص توسعه آن جامعه است.
عمده تفاوت اصلی ما با ملل اسکاندیناوی، ژاپن و اروپای غربی (که علاقه خاصی داریم تا خود را با آنها مقایسه کنیم) در میزان ذخایر طبیعی، ماشین و خودروی تولیدی یا گوشی اپل و لباس مارک دار و تاریخ پر ابهت و نژاد و ژن برتر و امثالهم نیست. بلکه در شیوه رعایت حقوق دیگران، نحوه برقراری ارتباط با طببعت و میزان زمانی است که برای مطالعه سپری می نمایند. در کشورهای اسکاندیناوی متوسط مطالعه روزانه کتاب عموما بالاتر از دو سه ساعت است و شهروندان به طور متوسط سالیانه بالای سی کتاب مطالعه می کنند… و بدیهی است تفاوت جامعه ای که سه دقیقه کتاب می خواند با جامعه ای که سه ساعت کتاب می خواند، تفاوتی فاحش و ملموس خواهد بود.
