افشای ترفندهای صنایع دخانی؛ راه نجات جوانان از دام سیگار چیست؟

تایسیز نیوز- گسترش استعمال سیگار بین جوانان در سال‌های اخیر به یکی از مهمترین چالش‌های نظام سلامت کشور تبدیل شده است و سرمایه های ارزشمند جامعه به نوعی قربانی شرکت‌های مختلف دخانی شده اند.

با وجود اینکه هفته بدون دخانیات بدون برنامه های خاص فرهنگی، اجتماعی و آگاه سازی از سوی مراکز و سازمان های متولی همچون دانشگاه علوم پزشکی تبریز سپری شد، اما لزوم آگاه سازی خانواده ها، نسل جدید و جوان و حتی نوجوانان از مضرات و آسیب های جدی حوزه بهداشت و سلامت باید بسیار جدی گرفته شود.

انتخاب شعار” افشای ترفندهای صنایع دخانی؛ برای نسلی عاری از دخانیات” برای هفته یاد شده، نشان دهنده عمق و وسعت فاجعه ای است که در انتظار نسل جوان کشور است و هر گونه غفلت و سهل انگاری در این خصوص می تواند تبعات و آثار بسیار وخیم سلامتی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی و سیاسی داشته باشد.

بررسی راهکارهای اجرایی شدن قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در راستای کاهش مصرف دخانیات باید از سوی دولت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نهادهای فرهنگی و مجلس شورای اسلامی باجدیت دنبال شود تا با کنترل مصرف مواد دخانی در بین جوانان و نوجوانان، نسبت به سالم سازی محیط جامعه گام های استوار و محکم تری برداشته شود.

عزم، اراده و مشارکت همگانی با محوریت پیروزی بر ترفندهای صنایع دخانی، اقدامات فرهنگی، هنری و رسانه ای برای روشنگری ترفندهای صنایع دخانی، توجه به آموزش و سواد سلامت خانواده با شناخت ترفندهای صنایع دخانی، آگاه سازی صنوف متعهد و قانون مدار با هدف کاهش فریبندگی و قاچاق محصولات دخانی، لزوم تصویب و اجرای قوانین بازدارنده برای پیشگیری از تبلیغات فریبنده صنایع دخانی، توجه ویژه به ورزش، تفریحات سالم و مراقبت‌های بهداشتی و توسعه و ترویج آموزه‌های دینی می تواند در مسیر سالم سازی جامعه از مصرف بی رویه و رو به رشد محصولات دخانی اثرگذار باشد.

شیوع مصرف دخانیات بین جوانان و نوجوانان نگران کننده است

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز و رییس مرکز بهداشت آذربایجان شرقی با اشاره به شعار سازمان بهداشت جهانی و شعار ملی مبنی بر افشای ترفندهای صنایع دخانی، یادآور شد: متاسفانه در سال های اخیر شاهد افزایش بسیار نگران کننده و روز افزون شیوع مصرف سیگار در بین افراد جامعه به خصوص جوانان، دختران و نوجوانان هستیم.

دکتر احمد کوشا با ابراز نگرانی از تهدیدات مصرف دخانیات در جامعه، کاهش سن شیوع مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) و عرضه و استعمال دخانیات در رستوران ها و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی را از جمله این تهدیدات برشمرد که در صورت بی توجهی آثار زیانبار آن طی سال های آینده نظام سلامت را درگیر خواهد کرد.

وی اظهار کرد: برای مقابله با این تهدیدات عزم جدی و همکاری همه دستگاه های ذیربط بهداشتی، سیاسی و فرهنگی ضروری است و باید توجه داشت مضرات جبران‌ناپذیر دخانیات به عنوان مهم ترین عامل خطر بیماری های غیر واگیر و سرطان ها روز به روز کشور را به مرحله بحران نزدیک تر می کند.

کوشا اهمیت آگاهی‌بخشی عمومی و به ویژه نسل جوان در برابر تاکتیک‌های فریبنده صنعت دخانیات را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: باید راهکارهای مناسب و قوی برای اجرایی شدن مطلوب قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات با مشارکت کلیه دستگاههای ذیربط تصویب شود.

وی هم‌افزایی و همکاری و مشارکت تمامی ارگان‌ها و سازمان‌های ذیربط در راستای تحقق جامعه‌ای عاری از دخانیات و حفاظت از سلامت نسل آینده را مورد اشاره قرار داد و بر ضرورت لزوم همکاری و مشارکت بین بخشی در مسائل بهداشتی و سلامتی تاکید کرد.

کوشا همکاری و تعامل نزدیک بین مراکز درمانی و بهداشتی با رسانه ها برای آگاه سازی از مضرات مصرف دخانیات را مورد تاکید قرار داد و گفت: بدون آگاهی دهی، اطلاع رسانی و توجیه عملی مردم به ویژه جوانان و نوجوانان نمی توان در این مسیر موفق شد و این هدف جز با همکاری رسانه ای محقق نمی شود.

خودمراقبتی بهترین راهکار برای کاهش مصرف سیگار است

مدیر گروه آموزش و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز، رویکردهای مختلف سلامتی از جمله پزشکی، رفتاری و روان شناسی و حوزه های اجتماعی برای مقابله با تهدیدات مصرف دخانیات را مورد اشاره قرار داد و گفت: خود مراقبتی سازمانی بر اساس رویکرد اجتماعی به سلامت و با توجه به مکان زندگی افراد باید در این مسیر مورد توجه قرار بگیرد.

دکتر لیلا دشمنگیر یادآور شد: خود مراقبتی از مسیر خود آگاهی می گذرد که در این میان روشنگری رسانه ای و اطلاع رسانی برای نسل جدید که به شدت دنبال مصرف دخانیات هستند، بهترین راهکار است.

وی افزود: برای اجرای برنامه های خود مراقبتی سازمانی تفکر و عمل باید در سازمان ها سلامت محور باشد و یک شورای ارتقای سلامت تشکیل و کارگاه هایی برای برنامه های آموزشی و سلامتی برگزار و برنامه عملیاتی تدوین شود و در نهایت به مرحله اجرا برسد.

دشمنگیر چالش های موجود در اجرای برنامه های آموزشی ارتقای سلامتی با محوریت منع استعمال دخانیات را بسیار فراوان دانست و ادامه داد: گسترش بیماری های قلبی و عروقی، ریوی، بروز انواع تهدیدات جسمی و روانی و به موازات آن توسعه گرفتاری های اقتصادی از جمله این چالش ها است.

وی برگزاری دوره های آموزشی، آگاه سازی مراجعین، تعامل با رسانه ها و همکاری در پویش های اجتماعی را از جمله برنامه های گروه آموزش و ارتقا سلامت دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای مقابله با تهدیدات مصرف دخانیات اعلام کرد.

دشمنگیر در خصوص کنترل و پیشگیری از بیماری های غیر واگیردار که یکی از بسترهای آن مصرف سیگار، قلیان و مواد الکلی است، اظهار کرد: بیماری های غیر واگیردار مانند نارسایی های قلبی و عروقی و دیابت از جمله بیماری هایی هستند که مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، اما مهمترین عامل مرگ و میر در سراسر جهان هستند.

وی با بیان اینکه دوران کرونا یک مبداء تاریخ به شمار می رود، یادآور شد: اهمیت مشارکت در مسائل بهداشتی، درمانی در این دوران با علم و مشارکت جمعی و جهانی حاصل شد و ما به کمک علم و تولید واکسن توانستیم این بیماری را مدیریت و کنترل کنیم که همین روند می تواند درباره کنترل و کاهش مصرف مواد دخانی نیز اجرایی و عملیاتی شود.

دشمنگیر گفت: بر اساس مطالعات صورت گرفته بیش از ۷۰ درصد مشکلات کالاهای آسیب رسان به سلامت همچون کنترل بیماری های غیر واگیر و مصرف دخانیات با مشارکت و همکاری با مراکز بین بخشی حل خواهد شد.

به گفته وی کنترل و کاهش مصرف سیگار و انواع دخانیات، مهمترین عامل قابل پیشگیری در انواع سرطان ها است.

بدون اطلاع رسانی و همکاری بین بخشی مقابله با افزایش دخانیات ممکن نیست

مسئول دبیرخانه کارگروه سلامت و امنیت غذایی آذربایجان شرقی نیز با تاکید بر مقابله جدی با ترفندهای تبلیغاتی شرکت های دخانی، بر نقش موثر همکاری های بین بخشی در اطلاع رسانی و آگاه سازی عمومی و انجام اقدامات پیشگیرانه برای کنترل مصرف سیگار و الکل تاکید کرد.

دکتر غلامرضا نورآبادی افزود: امروزه در دنیای رقابت اطلاعاتی، هدف رساندن اطلاعات سریع به گروه های مورد هدف است و باید در این خصوص همت کنیم و با مشارکت و افزایش همکاری های بین بخشی مانند صدا وسیما، رسانه ها، شبکه های اجتماعی و فضاهای مجازی بتوانیم آگاهی عمومی مردم و سلامتی را ارتقاء دهیم.

وی ادامه داد: با توجه به آمار و اطلاعات موجود امروز در زمینه مصرف سیگار در بین جوانان و بانوان که روندی افزایشی دارد، باید با مشارکت و همکاری در سطح استان و کشور الگوسازی خوبی داشته باشیم.

نورآبادی بر کاهش مصرف کالاهای آسیب رسان به سلامتی فرد و جامعه تاکید و اضافه کرد: در کنار آموزش، جلوگیری از تبلیغات کالاهای آسیب رسان، افزایش قیمت سیگار و دسترسی آسان افراد به خصوص قشر نوجوانان و دانش آموزان به دخانیات مورد تاکید است.

وی از سفیران سلامت، سلامت یارها، همیاران سلامت و رابطین سلامت درخواست کرد تا به عنوان فرهنگ سازان حوزه سلامت، فعالیت های خود را در فضاهای مجازی گسترش داده و با اشتراک گذاری تجربیات، آموخته ها، راهکارها و پیشنهادات خود، بسترهای لازم و کافی برای ارتقای سواد رسانه ای مردم را فراهم کنند.

نورآبادی تغییر سبک زندگی، شناسایی شرکای سلامتی، فراهم کردن محیط های پشتیبان سلامت مانند ترویج غذای سالم و ایجاد محیط های اجتماعی برای رفتارهای سالم و انجام کارهای تیمی و همکاری بین بخشی را برای تحقق شعارهای مربوط به کاهش مصرف مواد دخانی موثر دانست و افزود: هدف نظام سلامت در کنترل بیماری های غیر واگیردار، کاهش میزان مرگ و میرها به خصوص مرگ های زودرس حاصل از مصرف دخانیات است.