به گزارش تایسیز نیوز ،سال‌ها انتظار برای شرایط بهتر، شغل مطمئن‌تر و آینده روشن‌تر، بسیاری از جوانان را از مهم‌ترین فرصت زندگی‌شان دور می‌کند، فرصتی به نام پدر و مادر شدن. پزشکان می‌گویند بدن انسان برای همیشه صبر نمی‌کند ساعت بیولوژیک زن و مرد به سرعت در حال حرکت است و با هر سالی که […]
به گزارش تایسیز نیوز ،سال‌ها انتظار برای شرایط بهتر، شغل مطمئن‌تر و آینده روشن‌تر، بسیاری از جوانان را از مهم‌ترین فرصت زندگی‌شان دور می‌کند، فرصتی به نام پدر و مادر شدن. پزشکان می‌گویند بدن انسان برای همیشه صبر نمی‌کند ساعت بیولوژیک زن و مرد به سرعت در حال حرکت است و با هر سالی که می‌گذرد، احتمال ناباروری، بارداری‌های پرخطر و حتی مشکلات ژنتیکی برای فرزندان بیشتر می‌شود.
آنچه امروز به نام «تأخیر در ازدواج و فرزندآوری» شناخته می‌شود، فردا می‌تواند حسرتی بزرگ باشد، حسرتی که هیچ موفقیت شغلی یا رفاه مالی قادر به جبران آن نخواهد بود. کارشناسان هشدار میدهند که توجه به زمان، تصمیم‌گیری آگاهانه و برنامه‌ریزی برای تشکیل خانواده، نه‌تنها تضمین‌کننده سلامت نسل آینده است، بلکه آرامشی ماندگار برای والدین به همراه دارد.
حسن حسن زاده، متخصص کلیه و مجاری ادرار و ناباروری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اثرات افزایش سن بر باروری گفت: تخمک‌گذاری و تخمک‌سازی در بانوان با افزایش سن مختل می‌شود. تأخیر در ازدواج باعث کاهش ذخایر تخمدان و آزادسازی تخمک می‌شود. همچنین با افزایش سن، تغییرات فیزیولوژیک از جمله تغییر دما، pH و محیط تناسلی و واژن رخ داده که این عوامل در کاهش باروری زنان نقش دارند.
تأثیر امواج دیجیتال و افزایش سن بر باروری مردان
وی افزود: مطالعات نشان می‌دهد افزایش سن همراه با استفاده بیشتر از تلفن همراه، وای‌فای و وسایل دیجیتال تأثیر زیادی بر بیضه‌ها دارد. بافت بیضه بسیار حساس و آسیب‌پذیر در برابر اشعه است و با افزایش سن، میزان اشعه دریافتی نیز بیشتر می‌شود. واکنش‌های ژنتیکی ناشی از این شرایط موجب افزایش واکنش‌های اکسیداتیو بیضه، اختلال در اسپرم‌سازی و کاهش تعداد، حرکت و شکل اسپرم می‌شود که در نهایت باروری را کاهش می‌دهد.
وی با بیان اینکه با افزایش سن، عفونت‌های جنسی و تنگی کانال‌های مجاری اسپرم‌ساز نیز باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: علاوه بر این، استرس، اشعه‌های مضر، آلودگی هوا، بنزین، سموم غذایی و عفونت‌های ویروسی در طول زمان در بدن انباشته میشوند؛ به‌گونه‌ای که اگر در ۲۰ سالگی اثر این عوامل یک برابر باشد، در ۳۰ سالگی پنج برابر می‌شود.
حسن زاده اظهار کرد: بانوان از نظر بیولوژیکی از ۱۸ سالگی مستعد بارداری هستند و حتماً باید تا ۳۵ سالگی اقدام به بارداری کنند، چراکه بالای ۳۵ سال احتمال بروز ناهنجاری‌های جنینی مانند سندروم داون افزایش می‌یابد و ریسک این ناهنجاری‌ها تا ۱۰ برابر بیشتر می‌شود.
این متخصص کلیه و مجاری ادرار و نازایی افزود: در مردان بازه سنی خاصی وجود ندارد، اما هرچه سن پایین‌تر باشد میزان و کیفیت باروری بیشتر و احتمال ناهنجاری کمتر است.
وی با بیان اینکه برخی عوامل ناباروری قابل اجتناب و برخی غیرقابل اجتناب هستند، توصیه کرد: سن باروری پایین‌تر باشد، ازدواج در جوانی انجام شود و اقدام به فرزندآوری زودتر صورت گیرد. همچنین پرهیز از مصرف مشروبات الکی، دخانیات و سوءمصرف برخی داروها ضروری است.
وی تصریح کرد: تغذیه طبیعی، پرهیز از روغن‌های اشباع شده، غذاهای آماده و فریز شده، و مصرف میوه‌جات تأثیر بسزایی در اسپرم‌سازی دارد. همچنین کاهش وزن‌های افراطی در زنان و مردان باعث تغییرات هورمونی و کاهش تخمک‌گذاری و اسپرم‌سازی می‌شود بنابراین نگه‌داشتن وزن در حد متعادل اهمیت ویژه‌ای دارد.
خطرات دخانیات، الکل و داروهای خودسرانه در ناباروری
این متخصص کلیه و مجاری ادرار و نازایی با بیان اینکه دخانیات شامل قلیان و سیگار، چه برای مصرف‌کنندگان مستقیم و چه برای اطرافیان، موجب اختلالات ژنتیکی و کروموزومی در زنان و مردان شده و باروری را کاهش می‌دهد، هشدار داد: مصرف مشروبات الکلی در بانوان باردار بسیار خطرناک بوده و منجر به ناهنجاری جنینی می‌شود و در مردان نیز به اختلال اسپرم‌سازی، تغییرات هورمونی و مشکلات کبدی می‌انجامد.
حسن‌زاده در پایان تأکید کرد: جوانان باید از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنند، زیرا حتی برخی مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها در اسپرم‌سازی اختلال ایجاد میکنند. سبک زندگی متعادل، حفظ وزن ایده‌آل و تغذیه سالم از مهم‌ترین راهکارها برای پیشگیری از ناباروری است.
سن مناسب باروری برای زنان و مردان
شهلا دانایی، فلوشیپ نازایی نیز در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص سن بالای زوجین گفت: یکی از مشکلات اصلی جوانان ما، ازدواج دیرهنگام است که این امر به دلیل سپری شدن سن باروری، ناباروری ایجاد می‌کند؛ سن باروری مناسب برای مردان زیر ۴۵ سال و برای زنان زیر ۳۵ سال است، چرا که بعد از این کیفیت تخمک کاهش یافته و احتمال نازایی و کمتر شدن باروری افزایش می‌یابد که البته تاثیر سن در زنان بیشتر از مردان است.
او یادآور می‌شود: عوامل ژنتیکی، بیماری‌های ارثی و یک سری جراحی‌ها نیز در بروز ناباروری تاثیر گذار است، برای نمونه اگر یک دختر در سنین پایین به هر دلیلی دچار جراحی در تخمدان‌ها شود یا یک پسر در اثر ضربه به بیضه یا نهان بیضگی دچار اختلال شود، احتمال دارد در آینده درگیر ناباروری شود.
این فلوشیپ نازایی اضافه می‌کند: اتهام نازایی به زنان، فرهنگ اشتباهی است که در جامعه ما رواج یافته است؛ گاه با مواردی روبرو می‌شویم که زوجین چندین سال در پی درمان نازایی هستند اما مرد حتی یک آزمایش از شرایط اسپرم خود انجام نداده و درمان‌های مختلفی در زمینه‌ی تخمدان‌ها انجام شده است و بعد چندین سال با آزمایش مرد متوجه می‌شویم که مشکل از مرد است.
او همچنین ادامه می‌دهد: ۴۰ درصد ناباروری از زنان، ۴۰ درصد مردان و ۲۰ درصد مشترک است، یعنی مردان و زنان درصد برابری از ناباروری را به خود اختصاص میدهند؛ برای ارزیابی زوجین نابارور باید مرد و زن را بررسی کرد، توصیه می‌شود زوجینی که تازه ازدواج کرده و یا حتی قصد فرزندآوری ندارند، آزمایش دهند تا از نظر باروری ارزیابی شوند که اگر هم مشکلی باشد، سریعا تشخیص داده شود تا مشکلات حل شود.
چالش‌های تربیتی و عاطفی والدین مسن با فرزندان
یک روانشناس بالینی با تأکید بر اینکه شکاف نسلی مهم‌ترین پیامد تأخیر در فرزندآوری است، گفت: وقتی والدین در سنین بالا صاحب فرزند میشوند، به دلیل تفاوت فاحش در تجربیات، ارزش‌ها و حتی زبان، در برقراری ارتباط عمیق و مؤثر با فرزندشان با مشکل مواجه میشوند.
ابوالفضل محمدیان ادامه داد: این شکاف می‌تواند به سوءتفاهم‌های مداوم، کاهش همدلی و احساس تنهایی در کودک منجر شود. پدر و مادری که در دهه ۵۰ زندگی خود هستند، ممکن است نتوانند دغدغه‌های نوجوانی را که در دنیای شبکه‌های اجتماعی و فناوری غرق است، درک کنند.
این روانشناس بالینی به چالش‌های تربیتی نیز اشاره کرد و افزود: والدین مسن‌تر ممکن است انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشند و درکشان از نیازهای عاطفی و رفتاری نسل جدید دشوار باشد. کودکان نیاز به والدینی پویا و فعال دارند که بتوانند با انرژی آن‌ها همراه شوند. علاوه بر این، فرزندانی که والدین مسن دارند، اغلب با این دغدغه ذهنی بزرگ میشوند که والدینشان را در سنین پایین از دست خواهند داد. این اضطراب دائمی می‌تواند بر سلامت روان کودک تأثیر منفی گذاشته و در بلندمدت منجر به مشکلات عاطفی، ترس و ناامنی شود.
محمدیان با بیان اینکه این موارد نشان می‌دهد که چطور فاصله سنی زیاد می‌تواند به یک مانع جدی برای ارتباط عاطفی و حتی عزت نفس کودک تبدیل شود، گفت: احساس شرم و خجالت از والدین، یکی از پیچیده‌ترین و دردناک‌ترین چالش‌هایی است که می‌تواند سلامت روان کودک را تحت تأثیر قرار دهد.
این متخصص در پایان با تأکید بر اینکه تأخیر در فرزندآوری یک تصمیم شخصی است، خاطرنشان کرد: آگاهی این چالش‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر زوج‌ها کمک کند تا با نگاهی جامع به سلامت روان خود و آینده فرزندانشان، برای تشکیل خانواده و فرزندآوری برنامه‌ریزی کنند.
