شعر، حافظ هویت و حافظه تاریخی ایرانیان است
شعر، حافظ هویت و حافظه تاریخی ایرانیان است
دستیار اجتماعی رییس جمهور و رییس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با تأکید بر نقش شعر در حفظ هویت، تاریخ و روح مقاومت جامعه ایرانی، گفت: ایران بدون شاعران بزرگ خود معنایی ندارد و شعر همواره در بزنگاه‌های تاریخی، آرامش‌بخش و معنادهنده زندگی اجتماعی ایرانیان بوده است.

به گزارش تایسیز نیوز ،علی ربیعی عصر دوشنبه در آیین بزرگداشت استاد علی نظمی تبریزی در تالار خاقانی خانه فرهنگ تبریز، با تأکید بر جایگاه شعر در زندگی اجتماعی ایرانیان، اظهار کرد: ما به شعر نیاز داریم، زیرا ایران به‌طور عجیبی نوعی زندگی اجتماعی را تجربه کرده که به ماندگاری این سرزمین، حفظ هویت آن و معنا پیدا کردن مفهوم وطن کمک کرده است.

وی با اشاره به نقش شاعران بزرگ در شکل‌دهی به هویت ایرانی، افزود: ایران بدون حافظ، شهریار و شفیعی کدکنی معنایی ندارد و اگر این سرمایه فرهنگی را نادیده بگیریم، دچار نوعی جاکندگی می‌شویم و مفهوم خود را از دست می‌دهیم.

ربیعی ادامه داد: در طول تاریخ، شعر نقش مهمی در عبور جامعه از بحران‌ها داشته است. یکی از بلاهایی که تاریخ ایران با آن مواجه بوده، حمله مغول‌هاست و حتی در دوران معاصر نیز جامعه کودتا را با شعرهای بهار تحمل کرد و آن را در ذهنیت تاریخی خود نگه داشت.

وی با بیان این‌که تجربه شکست‌ها نیز در شعر بازتاب یافته است، گفت: در جنگ‌هایی که شکست خوردیم، حسرتی که برخی شعرها برای ما ایجاد کردند، بخشی از حافظه تاریخی ما شد و این احساسات از طریق شعر به نسل‌های بعد منتقل شد.

دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور افزود: امیدواریم حسرت جدا شدن و روایت این تجربه‌ها هنوز هم در کلاس‌های درسی حضور داشته باشد، اما متأسفانه این مفاهیم به‌تدریج کمرنگ شده‌اند.

ربیعی با تأکید بر این‌که تاریخ را می‌توان در شعر دید، اظهار کرد: شاعران در حفظ روح مقاومت در جامعه نقش مؤثری داشته‌اند و ما اشعار عمیق و تأثیرگذاری در این زمینه در اختیار داریم.

وی ادامه داد: حتی با مطالعه شعر و ادبیات تاریخی می‌توانیم چگونگی اندیشه‌ها، نگرش‌ها و شرایط اجتماعی هر دوره را بررسی کنیم و به درک بهتری از زمانه‌های مختلف برسیم.

ربیعی با اشاره به نیاز امروز جامعه و اشعاری که در میان جوانان رواج یافته است، گفت: امروز بیش از هر زمان گذشته به معرفت‌شناسی ایرانی نیاز داریم و شعر یکی از مسیرهای رسیدن به این معرفت است. با شعر است که آدم‌ها آرامش می‌گیرند، روح لطیف می‌شود و انسان می‌تواند سایه‌سار دیگران باشد و در کنار هم زیستن را تمرین کند.

ربیعی با اشاره به نقش شعر در تحولات معاصر، خاطرنشان کرد: در اواخر دهه ۱۳۵۰ نمی‌توان نقش اشعار شاعران انقلابی را کتمان کرد و در دوره‌ای که به انقلاب نزدیک می‌شویم نیز از شعر به‌عنوان ابزار بیان و همراهی اجتماعی استفاده می‌شود.

وی گفت: در طول تاریخ، شاعران زندگی سختی داشته‌اند و در حالی که شعر آن‌ها شور و هیجان را به جامعه منتقل می‌کرد، خودشان اغلب در رنج زیسته‌اند.

 

آثار نظمی تبریزی نمودار پیوند عمیق معنا و تعهد فرهنگی است

نعمت‌اله پایان، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، برگزاری این آیین را فرصتی مغتنم برای درنگ در اندیشه و زبان یکی از چهره‌های ماندگار شعر معاصر دانست و گفت: شادروان استاد نظمی تبریزی شاعری است که زیستِ او امتداد سنت سترگ ادب فارسی و آذری، و آثارش نمودار پیوند عمیق معنا و تعهد فرهنگی است.

وی با اشاره به زندگی و سیر ادبی استاد افزود: نظمی تبریزی، زاده‌ مهرماه ۱۳۰۶ در تبریز، در بستری بالید که در آن تاریخ، سیاست و فرهنگ به‌هم آمیخته بود. فرزند حسین‌پاشا، از مبارزان مشروطه، بودن برای او فقط یک نسبت خانوادگی نبود، بلکه افق مسئولیتی تاریخی بود که در شعر، پژوهش و کنش ادبی‌اش جلوه یافت.

پایان در ادامه، مسیر شکوفایی ادبی استاد را از نوجوانی یادآور شد و گفت: «ورود استاد نظمی به وادی شعر از شانزده‌سالگی و شاگردی بزرگان ادب چون ملک‌الشعرای بهار و ادیب طوسی، از او شاعری ساخت که بر سنت کلاسیک تکیه داشت و در عین حال، درک عمیقی از دقایق معنا و تاریخ شعر فارسی به نمایش گذاشت.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بررسی آثار استاد اظهار کرد: در آثارش، جدایی میان شعر و پژوهش دیده نمی‌شود. کتاب‌هایی مانند دویست سخنور و گلشن معانی، نشان از نگاه تاریخ‌نگارانه، تحلیلی و بلاغی او دارد؛ آثاری که تسلط کامل شاعر بر زبان و سنت را نمایان می‌سازد.

وی در ادامه از دیوان‌ها و مجموعه‌های شعری استاد یاد کرد و گفت: آثاری چون دیوان اشعار نظمی تبریزی، فروغ عمر و فریادهای عاشقانه نشان می‌دهد که شاعر ضمن وفاداری به سنت غزل، دغدغه‌های اخلاقی و معنوی را در بیانی نجیب و به‌دور از شعار انعکاس می‌داد.

پایان همچنین به رابطه‌ دیرینه‌ی استاد با سید محمدحسین شهریار اشاره کرد و افزود: رفت‌وآمد سه‌ دهه‌ای میان استاد نظمی و استاد شهریار بر پایه‌ی دوستی و هم‌افقی فرهنگی بود. اینکه پیکر استاد شهریار به دست استاد نظمی در مقبرةالشعرا به خاک سپرده شد، نشان از اعتماد متقابل و جایگاه رفیع فرهنگی او دارد.

به گفته‌ مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، استاد نظمی از چهره‌های تأثیرگذار در حفظ سنت نقد و گفت‌وگوی ادبی بود و سال‌ها ریاست انجمن ادبی «بزم سخن» تبریز را بر عهده داشت.

وی در خاتمه خاطرنشان کرد: انتخاب استاد نظمی تبریزی به عنوان پیشکسوت شعر و ادب ایران‌زمین از سوی شورای ارزشیابی هنرمندان کشور، تأییدی بر جایگاه علمی و ادبی اوست. همچنین ساخت تندیس وی در زمان حیاتش در تبریز، نمادی ماندگار از پیوند شاعر با فرهنگ این شهر کهن بود.

  • منبع خبر : ایرنا