به گزارش تایسیز اذربایجان در این ارتباط وزیر خارجه آلمان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «برای این که توافق را زنده نگه داریم به راه‌حل‌های مشخص نیاز داریم تا راه‌های پرداخت باز مانده و تجارت با ایران ممکن باقی بماند». همین‌طور وزیر اقتصاد و دارایی اقتصاد شماره دوی منطقه یورو آقای لومر ضمن تاکید […]
به گزارش تایسیز اذربایجان در این ارتباط وزیر خارجه آلمان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «برای این که توافق را زنده نگه داریم به راه‌حل‌های مشخص نیاز داریم تا راه‌های پرداخت باز مانده و تجارت با ایران ممکن باقی بماند». همین‌طور وزیر اقتصاد و دارایی اقتصاد شماره دوی منطقه یورو آقای لومر ضمن تاکید بر ادامه برجام افزود: «به واشنگتن مربوط نیست که تصمیم بگیرد ما با ایران مراودات بازرگانی داشته باشیم یا نه». از طرفی بسته ۵۰ میلیون یورویی کمیسیون اتحادیه اروپا با اینکه مبلغی ناچیز است اما نشان از عزم اتحادیه اروپا برای نجات برجام است.
در مسیر رایزنی‌ها در خصوص برجام، فدریکا موگرینی و محمدجواد ظریف ماه گذشته اعلام کردند که به دنبال «نهاد پرداختی ویژه» برای محافظت از شرکت‌های غیر آمریکایی از تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران هستند. این طرح جدید موجب خشم آمریکا نسبت به متحدان اروپایی خود شد و بلافاصله وزارت خزانه‌داری اعلام کرد که تلاش‌های اروپایی در این خصوص را تحت نظارت قرار داده است.
سوال اساسی که در مورد این طرح مطرح می‌شود این است که پس از ترک تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران پسابرجامی و قطع ارتباط بانک‌های اروپایی با ایران آیا این اقدام جایگزین خواهد توانست تجارت بین ایران و اتحادیه اروپا را حفظ کند یا نه؟
سابقا در سال ۱۹۹۶ جامعه اروپا (که بعدتر به اتحادیه اروپا تغییر یافت) تصمیم گرفت برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه کوبا و همچنین تحریم‌های علیه ایران و لیبی موسوم به «داماتو» یک سلسله مقررات بازدارنده وضع کند تا کشورهای اروپایی بدون ترس از تحریم‌های ثانویه بتوانند با این کشورها تجارت کنند. گرچه این طرح هرگز عملی نشد اما در قالب جدیدی و این بار به تنهایی در مورد ایران ارائه شده است.
در شرایط فعلی با توجه به عزم راسخ دولت فعلی آمریکا و تهدید و هشدارهای مکرر آنها به مقامات و بخش خصوصی اروپا، طرف دوم در حال اثبات این است که به هیچ عنوان نمی‌خواهد این دستاورد بزرگ سیاست خارجی را تضعیف کند. گرچه به عقیده برخی تحلیلگران طرح اخیر بیشتر از اینکه اقدامی عملیاتی و نتیجه‌بخش باشد، برنامه‌ای برای حفظ ایران در توافق هسته‌ای است. از طرف دیگر دفاع اروپایی‌ها از این توافق و اختلاف نظرهای مشهود بین مقامات طرفین از حساسیت اساسی آمریکا نسبت به این طرح خبر می‌دهد. آمریکا احساس خطر کرده است که احیانا اگر مکانیسم پرداخت به تجربه‌ای کارآمد در اتحادیه‌ی اروپا تبدیل شود باعث خواهد شد اروپا در خارج از حوزه نفوذ مالی واشنگتن فعالیت کند و این روال تبدیل به بخش دائمی سیستم پرداخت بین‌المللی شود.
موج سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و شرکت‌های چند ملیتی که پس از برجام به ایران سرازیر شد، نشان داد که آنها به طور مشخص هیچ مشکلی با ایران ندارند و تنها نگرانی آنها ریسک مالی و به خطر افتادن پرداخت و دریافت‌ها، مسائلی چون پوشش بیمه حمل و نقل و جریمه‌های سنگین آمریکا است. در این ارتباط مدیر اجرایی شرکت توتال پس از ترک قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: «ما نمی‌خواهیم با خطری مواجه شویم که توتال توسط رئیس جمهور ترامپ مورد آزار و اذیت قرار گیرد».
چالش بزرگ این است که بانک‌های اروپایی که هنوز از مشکلات عدیده و جریمه‌های هنگفت حاصل از اتهامات دور زدن تحریم‌ها خلاص نشده‌اند، آیا حاضر به همکاری در این طرح خواهند بود یا نه؟
قطعا این اقدام بدون تضمین و قانع کردن بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی در مورد اینکه آنها از گزند تحریم‌های آمریکا مصون خواهند ماند عملی نخواهد شد، چرا که بخش خصوصی به هیچ وجه راضی به مخاطره انداختن مدل کسب و کار شرکت یا سیستم بانکی نخواهد شد. واقعیت این است که در طول چندماه اخیر دولت‌های اروپایی با توجه به عدم میل باطنی بر دنبال کردن سیاست‌های آمریکا در خصوص برجام و تلاش برای پیدا کردن راهی برای ادامه همکاری‌ها با ایران؛ همچون تلاش برای باز کردن کانال‌های مالی نظیر بانک سرمایه‌گذاری اروپا به هيچ وجه نتوانسته‌اند شركت‌ها و موسسات خود را مجبور به همكاری با ايران كنند. چرا كه با توجه به دموکراسی حاکم و عدم دستوری بودن اقتصاد در این کشورها و مستقل بودن نظام اقتصادی به هیچ وجه دولت‌ها توانایی اجبار کردن شرکت‌ها و موسسات خود برای همکاری با ایران را ندارند.
