حضور زنان در نظام تصمیم گیری و اجرا، لازمه خشونت زدایی از فضاهای شهری است
حضور زنان در نظام تصمیم گیری و اجرا، لازمه خشونت زدایی از فضاهای شهری است

حضور زنان در نظام تصمیم گیری و اجرا، لازمه خشونت زدایی از فضاهای شهری است سازمان ملل متحد از بدو پیدایش مناسبت‌های مختلفی را در طول سال با هدف جلب توجه و حساسیت جهانیان به موضوعات و مشکلات روز جهان در حوزه‌های مختلف تعیین و نام‌گذاری کرده است. یکی از این ایام و روزهای خاص، […]

حضور زنان در نظام تصمیم گیری و اجرا، لازمه خشونت زدایی از فضاهای شهری است

سازمان ملل متحد از بدو پیدایش مناسبت‌های مختلفی را در طول سال با هدف جلب توجه و حساسیت جهانیان به موضوعات و مشکلات روز جهان در حوزه‌های مختلف تعیین و نام‌گذاری کرده است. یکی از این ایام و روزهای خاص، ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان است که از سال ۱۹۹۹ به صورت رسمی توسط این سازمان تعیین گردید تا افکار عمومی جهانیان بیش از پیش به نهی، منع و رفع خشونت بر زنان متمرکز شود.می توان یکی از مصادیق این تبعیض و خشونت علیه زنان را خشونت مستقیم و غیرمستقیمی دانست که در فضاهای شهری بر علیه زنان امکان بروز پیدا کرده و امنیت و آرامش زنان (و البته کودکان) را مورد تهدید قرار می‌دهد. پژوهش‌ها و مطالعات مختلفی در این حوزه، این موضوع را مورد تایید قرار می دهد که شهرها نه تنها در ایران که در اکثر کشورهای جهان تحت تاثیر عدم امکان و اجازه نقش‌آفرینی زنان در حوزه تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و اجرا، با نگاه و ذهنیتی مردانه و بی توجه به حضور و بهره‌مندی زنان از آن طراحی شده اند. جالب است که این ذهنیت همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد نه تنها بی‌توجه به نیازهای زنان بوده که در بسیاری موارد مطلوبیت لازم برای مردان را نیز به ارمغان نیاورده و در غیاب نگاه انسان‌محورانه، فضاهای شهری برای مردان نیز را نیز فضایی محدود، خشن و خشک ساخته و آن را اغلب به معابری برای طی مسیر مرد از خانه تا محل کار تقلیل داده است.البته نباید خشونت در فضای شهری را منحصر در خشونت فیزیکی مستقیم علیه زنان تعریف کرد و با اتکا بر این تعریف و حرکت در مسیر خلق فضاهای محصور زنانه، تصور حل مساله و تامین امنیت زنان در شهر را داشت. تامین امنیت حضور زن در شهر را نمی‌توان و نباید با راهکارهای گمراه‌کننده‌ای چون ایجاد بازار زنانه، پارک زنانه، تاکسی زنانه و … و با در سایه قرار دادن امکان حضور و مشارکت آن در پی گرفت. «عدم حضور» و «عدم حق مشارکت» نه تنها خود مصداقی از خشونت هستند که مقدمه بروز بسیاری دیگر از انواع خشونت‌ها نیز به‌شمار می روند. از این رو ایجاد فضای ایمن و امن باید در کنار ایجاد امکان حضور، مشارکت و بهره‌مندی تحقق یابد. هرچند در مواردی و بسته به شرایط اجتماعی و فرهنگی، فضاهای زنانه می توانند موقتاً به ایجاد بستری جهت حضور زنان در شهر و مشارکت آنان کمک کنند. طراحی کالبدی-عملکردی مناسب، تامین دید و نظارت اجتماعی در معابر و فضاهای شهری، ایجاد امکان زیست شبانه و افزایش ساعت حضور شهروندان در شهر، تامین نور در شب، طراحی محیط با کدها و استاندارهای مناسب، بهره‌گیری از مبلمان شهری مناسب، بازنگری در طراحی فضای سبز حاشیه معابر، تامین و تجهیز تاسیسات خدماتی همچون سرویس‌های بهداشتی شهری، اتاق‌های مادر و کودک، محل‌های بازی مناسب، ایجاد مراکز نگهداری کودکان، نفوذپذیری و افزایش دسترسی‌ها به بافت‌های مسکونی بخصوص در بافت حاشیه‌ای، ایجاد مراکز و خانه‌های امن، دسترسی به سیستم حمل‌و‌نقل عمومی و … از جمله مواردی است که می تواند در افزایش امنیت زنان در فضاهای شهری و کاهش خشونت علیه آنان موثر باشد.در نهایت امروزه طراحی فضاهای شهری با رعایت حق حضور براي همه گروه ها فارغ از جنسيت، سن، سطح درآمد، شغل و … در فضاهای شهری را می توان اصلی‌ترین حق شهروندی شهروندان یک جامعه دانست. حقی که جز در تغییر نگاه عمرانی به انسانی در مدیریت شهری و ایجاد فرصت حضور برابر زنان در عرصه های تصمیم‌گیری، سیاست‌ گذاری و اجرا تحقق نخواهد یافت.