زمینه فعالیت برای بانوان در کشور ایران کاملاً فراهم است / لزوم اعمال قانونهای مدون به نفع محققان و سرمایه گذاران

• نجیبه پورکریم

پروفسور سودابه داوران، اولین بانوی دارنده مدال علمی یونسکو، در نشست صمیمی با بانوان خبرنگار که به همت امور بانوان سازمان بسیج رسانه آذربایجان‌شرقی برگزار گردید، اظهار کرد: در تمام طول مدت فعالیت خود  در زمینه تحقیق و پژوهش هیچگونه محدودیت چالش برانگیزی حس نکرده ام و برای پیشرفت زنان در کشور مانعی وجود ندارد و خوشبختانه درمعرفی زن ایرانی به دنیا موفق بوده ایم.

پژوهشگر حوزه نانوتکنولوژی در تشریح  فعالیتهای خود بیان داشت: مدتی است که  تعدادی پروژه مشترک با کشورهای خارجی و اروپایی شروع کرده ایم و در اکثر سمینارها و کنگره ها و دانشگاهها حضور داشته ام  و بخشی از فرصت مطالعاتی خود را در کشور آلمان پیموده ام.

وی افزود: اولین جایزه ای که در سطح بین الملل دریافت کردم مدال علمی یونسکو در نانوتکنولوژی به خاطر دستاوردهایی که در زمینه پزشکی نانو  و توسعه سیستمهای دارورسانی که نانوحامل ها در آنها استفاده می شود  بود و بعد از آن دعوتهایی از کشورهای اروپایی جهت همکاری صورت گرفت و سخنرانی هایی در آن کشورها داشته ام و اخیراً به عنوان استاد مدعو در دانشگاه های ترکیه حضور دارم که به عنوان مدرس، محقق و همکاری در پروژه های مشترک  با کشور ترکیه فعالیت داریم.

• بر این عقیده هستم در زمینه علم و تکنولوژی باید همکاری های بین المللی صورت گیرد

پروفسور داوران در خصوص پروژه مشترک ایران و ترکیه گفت: این پروژه مطالعاتی مرتبط با زخم پوش هایی است که ساختار آنها از  نانوالیاف بوده  و از  داروهای آنتی بیوتیکی و گیاهان دارویی که می توانند این خاصیت آنتی بیوتیکی را القا کند تهیه شده است و سعی کرده ایم که از ترکیبات طبیعی استفاده کنیم و پلتفرمی  استفاده نماییم که خودش خاصیت ضد میکروبی داشته باشد.

وی افزود: مطالعات فوق در رده های سلولی مختلف و همچنین روی حیوانات آزمایشگاهی و نهایتاً بر نمونه انسانی بررسی خواهد شد.   

سودابه داوران، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز خاطرنشان کرد:  به هیچ وجه این دیدگاه را ندارم که از کشور خود جدا شده و با کشورهای دیگر کار کنم اما بر این عقیده هستم در زمینه علم و تکنولوژی باید همکاری های بین المللی صورت گیرد  و ما می توانیم از امکانات و تجربیات آنها استفاده کرده و در کشور خود توسعه دهیم و برعکس در مواردی تجربیات کشور خود را در اختیار آنها قرار دهیم. جامعه سلامت جهانی مقوله ای است که همه جای دنیا با آن توافق دارند و علاقه باطنی من این است که به مردم کشور خودم خدمت کنم  و در عین حال همکاری مثمر ثمری با جامعه علمی جهانی داشته باشم.

• در حوزه نانوتکنولوژی در سطح خوبی از دنیا  قرار داریم

بانوی مدال‌آور یونسکو تشریح کرد: در حوزه نانوتکنولوژی در سطح خوبی از دنیا هم از لحاظ مقالات و ثبت اختراعات و هم  استانداردهای مورد نیاز  محصولات نانو قرار داریم  و بنابه اذعان اکثر کشورها پیشرفت خوبی در این زمینه داشته ایم و محصولات نانوی متنوعی در زمینه های صنعتی، دارویی، پزشکی و … داریم که صادر می شود.

وی افزود:  عمده  امتیازی که در کشور ترکیه کسب  نمودم،  در این زمینه بوده که بتوانم نانوتکنولوژی را در دانشگاه آنها توسعه دهم.

داوران در خصوص حمایت مسئولین از محققان اذعان داشت: خوشبختانه اکثر مسئولین تلاش دارند که با نشان دادن موفقیتهای ما در جامعه به جوانان نشان دهند که امکان پبشرفت در کشور وجود دارد اما انتظارات ما از مسئولین بیش از این موارد می باشد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر ۳۰۰ مقاله چاپ شده و ۱۵ ثبت اختراع دارم و پروژه های متعددی را اجرا کرده ام و در سه سال اخیر ۵ شرکت تاسیس کرده ایم که ۲ مورد از آنها دانش بنیان شده اند، لذا انتظار داریم که حمایت مسئولین از نظر سرمایه گذاری فراهم شود و زمینه ارتباط ما را با صاحبان صنایع و سرمایه گذاران تسهل نمایند تا بتوانیم پرژوه هایی که نمونه اولیه آنها وجود دارد را به سطح تولید برسانیم.

اولین زن دارنده مدال علمی یونسکو در نانو تکنولوژی در رابطه با مدال علمی یونسکو توضیح داد: اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲ در   فستیوال علوم و تکنولوژی که هر سال در استانبول برگزار می شود و کلیه شرکتها می توانند در این فستیوال شرکت کنند و تولیدات خود را به نمایش می گذارند، ما نیز با ۲ طرح در این نمایشگاه حضور داشتیم که یکی از آنها در زمینه زخم پوش هایی که زخمهای مقاوم به درمان از قبیل زخم دیابت، زخم بستر، پسوریازیس و بیماری های پروانه ای را در مان کند بود  و مدال برنز را دریافت کرد و طرح دیگر مشترک با کشور ترکیه بود.

وی افزود:  تمرکز ما در این طرح در مورد معضل مهم مقاومت آنتی بیوتیکی بر طراحی سیستمی بود که هم اثربخشی طیف وسیعی از آنتی بیوتیکها را افزایش داده و هم بر مقاومت باکتریایی غلبه نماید و در این راستا با توجه به اینکه مردم تمایل زیادی به ترکیبات طبیعی دارند، با اساس قرار دادن  این دیدگاه که بدن خودش آمادگی داشته باشد خودش با میکروب مقابله کند و درحقیقت به نوعی به دنبال پیشگیری به جای درمان بودیم  و پلتفرمی را گسترش دادیم که در آن ترکیبات طبیعی استفاده شده و  در مقابل عملکرد باکتری ها مقاومت نشان می دهد  و آنزیمهایی که باکتری ها آزاد می کنند را مهار می کند.

وی در خصوص ساختار زخم پوش ها توضیح داد:  این زخم پوش ها هم به شکل پماد و هیدروژل و هم قابلیت تبدیل به اشکال دارویی خوراکی دارند و می تواند به صورت گسترده موثر باشد.

• در ایران ۱۶ برابر متوسط جهانی مصرف آنتی بیوتیک داریم

بانوی مدال‌آور یونسکو خاطرنشان کرد: دلیل اصلی مقاومت آنتی بیوتیکی زخم ها،  مصرف بی رویه این داروها می باشد و باعث شیوع عفونتها و افزایش آمار مرگ و میر می شود و  پیش بینی می شود تا ۱۰ سال آینده میلیون ها  انسان در اثر مقاومت آنتی بیوتیکی از بین بروند و  با توجه به اینکه کل دنیا بر روی موضوع مقاومت آنتی بیوتکمی متمرکز است و در این زمینه سرمایه گذاری کرده است لذا این طرح حائز اهمیت شد و مدال ویژه  آکادمی اختراعات اروپا را به خود اختصاص داد.

داوران گفت: در ایران ۱۶ برابر متوسط جهانی مصرف آنتی بیوتیک داریم که زنگ خطری برای سلامت می باشد و همین مصرف بیش از حد مجاز باعث مقاومت آنتی بیوتیکی می شود و علاوه بر آن مصرف آنتی بیوتیک در زنجیره غذایی حیوانات و دام  و طیور و آبزیان نیز معظلات جدیدی را ایجاد می کمد که مستلزم تحقیق جدی بر روی این معضل می باشد.

داوران در خصوص برنامه های آتی خود گفت: با توجه به درخواستی که پزشکان از ما دارند در زمینه تراشه های مستعد عفونی شدن که داخل دستگاه تنفسی و یا سونت هایی که در موارد مختلف در بیماریهای  نارسایی کلیه و دیالیز  مورد استفاده قرار می گیرند و این موضوع به معضل بیمارستانی تبدیل شده است به دنبال تولید موادی هستیم که در مقابل رشد باکتریایی این تجهیزات بیمارستانی مقاومت کنند.

• لزوم اعمال  قانونهای مدون به نفع محققان و سرمایه گذاران

داوران در ادامه سخنانش گفت: تامین امکانات و بودجه لازم برای توسعه تحقیات و  راهکارهای اصولی و تعامل مثبت سرمایه گذاران با محققان و ایجاد قانونهای مدون به نفع محققان و سرمایه گذاران جزو مسائلی چالش برانگیزیست که نیاز است به آنها پرداخته شود.

وی در خصوص هیدروژلهای تزریقی افزود: این پروژه جزو پروژه هایی است که می تواند خیلی زودتر از موعد وارد بازار شود و ساختار آنها به گونه ای است که هم دارو و هم سلولها می تواند وارد ساختار ژل شود و افزودن سلولها در این هیدورژلها در مهندسی بافت و پزشکی بازساختی برای ترمیم غضروف کارایی زیادی داشته و اگر بتوانیم سلولهای غضروغ را وارد این ژلها کنیم تاثیرگزاری آن افزایش پیدا کرده و کاربرد بیشتر در زمینه بهبود و درمان درد مفاصل و آرتروز و بیماریهای مشابه خواهد داشت.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز  در خصوص آخرین وضعیت تحقیقاتی هیدورژلها و زخم پوش ها گفت: نمونه آماده شده برای ترمیم غضروف مفصل روی حیوانات آزمایش شده و وارد مرحله کارآزمایی بالینی شده است و زخم پوش ها در مرحله تولید نمونه اولیه می باشد که به صورت داوطلبانه بر روی یک سری از  بیماران امتحان شده و نتایج مطلوبی داشته که می توانیم امسال وارد بازار کنیم.

اولین زن دارنده مدال علمی یونسکو در دنیا اذعان داشت: بعد از کسب مدال، از تعدادی از دانشگاه‌های اروپا و آمریکا دعوت به فرصت مطالعاتی شده ام و در ترکیه نیز همکاری های علمی داریم و همچنین در فرانسه قرار است پرژه‌ ای ارائه نموده و همکاری داشته باشیم.

• زمینه فعالیت برای بانوان در کشور ایران کاملاً فراهم است و هیچگونه محدودیت چالش برانگیز ی حس نکرده ام

وی با تاکید بر جایگاه مثبت بانوان ایران از منظر دنیا اذعان داشت: ۲۴ سال است که در دانشگاه به صورت رسمی در زمینه تحقیق و تدریس فعالیت دارم و در این مدت هیچگونه محدودیت چالش برانگیزی حس نکرده ام و خوشبختانه زمینه فعالیت برای بانوان در کشور ایران کاملاً فراهم است، البته در کل دنیا بعضی شغل ها را که مختص آقایان می دانند خصوصاً در موارد تخصیص حمایتهای مالی،  آقایان در اولویت بوده اند و بانوان در  پست های مدیریتی و تصمیم سازی پیشرفت کمی داشته اند ولی شخصا در زندگی شخصی خودبه صراحت می توانم بگویم مشکلی نداشته ام و در مقاطع مختلف حمایت داشته ام و در دستاوردهای بین المللی بازخورد خوبی داشته ام  و از این طریق توانسته ایم زن ایرانی را خوب به جهانیان معرفی کرده و این را دستاورد خوبی برای خود می دانم چرا که  همکارانی از بانوان  داشته ایم که در اروپا مطرح هستند و رئیس کمیته های مختلف پزشکی هستند و  محدودیت خاصی چه از لحاظ علم، صنعت، هنر و ورزش وجود ندارد، البته از این بهتر هم می توانیم باشیم و در آینده هم شراط بهتر از این خواهد شد و رعایت شایسته سالای، شرکت در مجامع بیت المللی و سمینارها و جشنواره ها  باعث حضور موثر زنان خواهد شد.

سودابه داوران استاد شیمی و محقق اهل تبریز است. او به عنوان نخستین بانوی برنده مدال یونسکو در چهارمین دوره جایزه کمک به علوم و فناوری نانو در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) برگزیده شد.

وی مدیر دپارتمان نانوفناوری پزشکی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و استاد بیومواد دارویی و نانوتکنولوژی دارویی این دانشگاه است.

مدال طی مراسمی در مقر یونسکو واقع در پاریس به او اهدا شده بود، داوران چند روز پیش نیز مدال طلای جشنواره «Teknofest ۲۰۲۳» اروپا را کسب کرد